Cách tự làm phân Hữu cơ tại nhà từ rác bếp và lá cây hiệu quả

Trong xu hướng sống xanh, làm vườn tại nhà đang ngày càng phổ biến, đặc biệt tại các khu đô thị Việt Nam. Một trong những cách đơn giản để chăm sóc khu vườn vừa tiết kiệm lại thân thiện môi trường chính là tự ủ phân hữu cơ từ rác bếp. Đặc biệt, khi kết hợp với chế phẩm sinh học như EM, Trichoderma hoặc Bio xử lý rác, bạn có thể rút ngắn thời gian ủ, giảm mùi hôi và tăng chất lượng phân ủ.

1. Phân hữu cơ là gì?

Phân hữu cơ ủ tại nhà là sản phẩm phân hủy tự nhiên của các vật liệu hữu cơ như rau thừa, lá cây, vỏ trứng… nhờ hoạt động của vi sinh vật trong môi trường đủ ẩm và thoáng khí. Đây là loại phân giàu dinh dưỡng, giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh mà không cần dùng hóa chất.

2. Lợi ích khi ủ phân hữu cơ tại nhà

• Tiết kiệm chi phí phân bón
• Giảm thiểu rác thải sinh hoạt hằng ngày
• Tăng độ tơi xốp, dinh dưỡng và vi sinh vật có lợi cho đất
• Bảo vệ môi trường, an toàn cho rau quả trồng tại nhà

3. Nguyên liệu dùng để ủ phân hữu cơ

Nên sử dụng:

• Vỏ rau củ, trái cây tươi (không bị nấm mốc)
• Bã cà phê, bã trà
• Vỏ trứng (nghiền nhỏ)
• Lá cây, cỏ khô, giấy carton xé nhỏ
• Mùn cưa (ít)

Tránh sử dụng:

• Thịt, cá, xương, chất béo
• Vật liệu nhựa, nilon, kim loại
• Rác bị nấm mốc hoặc cây bệnh nặng

4. Hướng dẫn cách ủ phân hữu cơ tại nhà

Bước 1: Chuẩn bị thùng ủ

• Dùng thùng nhựa có nắp đậy, thùng xốp, hoặc thùng gỗ (có lỗ thoát khí).
• Khoét lỗ dưới đáy để thoát nước, tránh ứ đọng.

Bước 2: Tạo lớp nền

• Trải lớp lá khô, cỏ, giấy vụn để hút ẩm và tạo độ thông thoáng.

Bước 3: Xếp rác thành từng lớp

• Xen kẽ lớp “rác ướt” (rau củ) với lớp “rác khô” (lá cây, giấy).
• Tỉ lệ khuyến nghị: 1 phần ẩm – 2 phần khô.

Bước 4: Sử dụng chế phẩm sinh học (giúp phân hủy nhanh và khử mùi)

Một số chế phẩm nên dùng:

• EM (Effective Microorganisms): Men vi sinh chứa lợi khuẩn, rút ngắn thời gian ủ, khử mùi hiệu quả.
• Trichoderma: Vi sinh vật đối kháng, phân hủy nhanh xác bã thực vật, phòng thối rữa.
• Chế phẩm Bio xử lý rác (có bán sẵn dạng nước hoặc bột): Pha loãng và tưới đều sau mỗi lớp rác.

Cách dùng EM hoặc Trichoderma:

• Pha chế phẩm với nước sạch theo hướng dẫn trên bao bì.
• Xịt hoặc tưới đều lên lớp rác sau mỗi lần cho thêm nguyên liệu mới.
• Có thể ủ kèm với một ít mật rỉ đường hoặc nước vo gạo lên men để tăng hoạt tính vi sinh.

Bước 5: Đảo trộn và duy trì độ ẩm

• Đảo đều 2-3 ngày/lần để cung cấp oxy cho vi sinh hoạt động.
• Đảm bảo độ ẩm như khăn ẩm – không khô quá, cũng không ướt sũng.

Bước 6: Hoàn tất sau 30-60 ngày

• Phân đạt yêu cầu khi: màu nâu sẫm, tơi xốp, mùi đất tự nhiên, không còn mảnh rác thô.

5. Cách sử dụng phân hữu cơ ủ tại nhà

• Trộn với đất trồng: Tỉ lệ 1 phần phân ủ – 3 phần đất.
• Bón gốc cây: Rải quanh gốc, phủ lớp rơm hoặc lá khô để giữ ẩm.
• Cải tạo đất vườn cũ: Trộn đều và xới tơi trước khi trồng cây mới.

6. Mẹo nhỏ để ủ phân hiệu quả

• Không ủ quá nhiều vỏ cam, chanh vì chứa tinh dầu ức chế vi sinh.
• Nếu rác bếp nhiều nước, hãy trộn thêm lá khô, giấy bìa để cân bằng.
• Không nén quá chặt, cần để không khí lưu thông.

► Xem thêm các loại: Chế phẩm ủ phân Hữu cơ tại nhà

Việc ủ phân hữu cơ tại nhà không hề khó, đặc biệt khi bạn kết hợp với các chế phẩm sinh học hỗ trợ phân hủy. Đây là giải pháp bền vững, tiết kiệm và thân thiện với môi trường – Đồng thời giúp bạn có một khu vườn xanh tươi, khỏe mạnh từ chính những gì tưởng chừng là rác thải.